El 28 de marzo, Bulgaria anunció oficialmente la cancelación de la construcción de su nueva planta de energía nuclear (NPP) “Belene”. El parlamento detuvo este polémico proyecto, tras años de discusión y más de medio billón de euros invertidos en la construcción del primer reactor. La decisión fue anunciada no solamente por los principales medios de comunicación sino también por el Ministro de Relaciones Exteriores de Bulgaria, Nikolay Mladenov, quien comentó en twitter:

@nmladenov: #Bulgaria suspende el controvertido proyecto de construcción de la planta de energía nuclear #Belene que ha significado el gasto de cientos de millones estos últimos 31 años…

Una captura de pantalla de la página de Facebook de "la campaña europea para prevenir la construcción de una planta de energía nuclear en la zona sísmica de Belene, Bulgaria."

Una larga lucha [en] rodea a este proyecto en conjunto con Rusia [ru], pues la planta sería construida en una zona de actividad sísmica. Los grupos activistas han procurado contínuamente crear conciencia sobre los riesgos de construir una planta nuclear en esa región, recordando el terremoto de 1977 en Vrancea [en], que provocó la muerte de más de 1.600 personas. En Svishtov, una de las grandes ciudades búlgaras en el área, localizada a 14 km del sitio de construcción, hubo 120 fallecidos; el terremoto de 1977 también destruyó edificios en la ciudad de Belene, a solo 3km del sitio de la Planta Nuclear.

Un informe sobre los riesgos sísmicos [en], elaborado por activistas de Greenpeace y por el Instituto de Políticas Ecológicas (Green Policy Institute) de Bulgaria, que fue publicado en la página web de la coalición Nacional anti-NPP “BeleNE”, demostró que el informe anterior era inconsistente y que no se había completado ninguna evaluación sobre los riesgos reales. De este modo, concluyeron que no existían argumentos para confirmar que esa zona estuviera fuera de peligro sísmico y procedieron a pedir la cancelación del proyecto.

Sin embargo, hubo otros aspectos a considerar en la controversia de Belene. Edvin Sugarev [en], un ex miembro del parlamento, comenzó una tremenda discusión en su blog svobodata.com [bg] (que significa «la libertad»):

Започваме тази гражданска дискусия в момент, в който страната ни е на ръба, отвъд който следва срив: срив на геополитическите ни приоритети, срив на шансовете да се превърнем в нормална европейска страна, срив отново към руската орбита на влияние. Над България е упражнен огромен натиск да бъде подписан протокол 12 от договора за АЕЦ “Белене” – с което този проект става необратим, а нашата енергийна и политическа зависимост от Русия – също. Доколкото можем да съдим по изявленията на българския премиер, управляващите вече са се поддали на натиска – и реално са предали българските национални интереси. Като българи сме длъжни да направим всичко, което е по силите ни, за да не позволим това предателство да стане факт – и то да определя оттук нататък дневния ред на България.

Este punto de vista ha sido defendido también por un famoso periodista y blogger, Ivo Indjev [bg], conocido por su ferviente oposición al proyecto NPP “Belene” y quien, de hecho, fue la primera persona ajena al gobierno en enterarse [bg] sobre la cancelación del proyecto por parte del Primer Ministro en persona. El día 29 de marzo, Indjev preguntó [bg]:

След СССР и неговата проекция в Белене отиде в небитието- накъде сега?

El uso de «Unión Soviética» para referirse a Rusia no fue aleatorio: en su postura [bg], Indjev suele referirse así a Rusia con el fin de representar sus deseos imperialistas sobre la antigua «dieciseisava republica”, que es el nombre que solían darle a Bulgaria. Indjev también ha escrito sobre el gobierno ruso refiriéndose a la «mafia rusa».

Estas expresiones provocativas lo convirtieron en la oveja negra de los medios, pero parecen estar confirmadas a través de los archivos filtrados del Stratfor. El ciudadano búlgaro, analista Bivol (socio de WikiLeaks) escribió [bg] sobre una reunión, en abril de 2009, entre el que era entonces el Primer Ministro de Bulgaria Sergei Stanishev y el «ministro del crimen organizado» ruso Yuri Luzhkov. Este último, llamado así [en] por Stratfor, estaba a cargo de un presupuesto especial, dedicado por el Kremlin, a mantener interacciones con actores del crimen organizado en Rusia. El resultado de esta reunión se anuncia como «una negociación con vistas a aumentar la implicación de Rusia en el proyecto NPP “Belene”.»

Tras el anunció de la cancelación del proyecto NPP “Belene”, los medios de comunicación especulaban sobre la construcción de una planta de gas en el mismo lugar, en el que se usaría gas suministrado por Rusia. El 30 de marzo, representantes búlgaros, encabezados por el recientemente electo Ministro de Economía y Energía Delyan Dobrev, se reunieron con sus contrapartes rusas para discutir sobre una forma diplomática y amistosa de resolver la situación actual ya que, debido a la cancelación, Bulgaria debe pagar 1 billón de euros como compensación a Rusia [ru]. Esta reunión motivó comentarios sarcásticos en Twitter, donde Ognyan Georgiev ‏(@OGeorgiev) comentó:

@OGeorgiev Бедни, бедни Добрев. Руснаците ще го сдъвчат и изплюят. Опасявам се от тази визита. #belene

"Aprenda ruso en un día". Imagen de @OGeorgiev, CC-por-SA 3.0

Totalmente de acuerdo, @OGeorgiev tuiteó una fotografía de un libro de frases ruso llamado «Aprenda ruso en un día», enviándole sus mejores deseos a Dobrev.

Las reacciones que siguieron al anunciamiento oficial fueron variadas. Andrew MacDowall, un periodista que escribe sobre los Balcanes, tuiteó:

La planta #nuclear de #Belene desechada. ¿Será el fin de una saga de cuatro décadas? La NPP pudo haber sido un estímulo para #Bulgaria http://t.co/ITf1IOhn

Muchos búlgaros esperaban que la NPP ayudaría a aliviar el constante aumento de los precios de la electricidad. Además, la nueva pregunta es: ¿Cómo se recuperará el dinero invertido? Hristo Ivanov (@cipisec) tuiteó ironicamente:

@cipisec: а ся ми вдигнете осигуровките,за да ги избиете RT: @nmladenov:#BG suspends #Belene that has cost hundreds of millions for the last 31 years…

Otros sugieren [bg] que la construcción del reactor solo fue una maniobra política:

Как Ви се струва обаче хипотезата, че всъщност цялото протакане на решението за Белене през последните 2-3 години е било нарочно за пред „публиката“, колкото да се стигне до завършването междувременно и изплащането му на реактора – така че сега да сме в положение с готов и платен реактор и следователно, да бъде почти неизбежно слагането му в Козлодуй? […] Ако се бяхме отказали от АЕЦ Белене още преди 2-3 години, такъв вариант би бил много малко вероятен.

En efecto, como anunció el Primer Ministro, Bulgaria aún tiene que pagar solamente 140 millones de euros [bg] para terminar el reactor. El sitio web sarcástico Не Новините (NoNoticias) encontró una explicación alternativa [bg] de lo que se podría construir en el sitio de «Belene»: un enorme fermentador de rakia, la famosa bebida alcohólica tradicional búlgara (cuyo contenido de alcohol va de los 40° a más de 60°).